Dom na wzniesieniu albo dojście na taras wymagają schodów. Nawet w łagodnie opadającym terenie trudno obejść się bez kilku stopni na ścieżce. Budowa schodów w ogrodzie leży w zakresie możliwości przeciętnego majsterkowicza, nie należy jednak tego wyzwania lekceważyć – to wymaga więcej pracy, niż tylko położenia obok siebie kilku kamieni.
Schody można zbudować z różnych materiałów, między innymi z drewna, betonu, płyt kamiennych albo kostki brukowej. Odpowiednio wykonane schody z kostki brukowej są trwałe i estetyczne. Cały proces budowy można podzielić na kilka etapów.
Wyznaczenie miejsca pod schody i wykonanie planu
Chodzenie po schodach jest rytmem poruszania się zapisanym już w dzieciństwie. Po każdym pierwszym kroku mózg zapamiętuje wymiary schodów. Jeśli jeden stopień jest wyższy albo niższy od innych, noga wypada z rytmu i łatwo można się potknąć. Aby uniknąć niebezpiecznych potknięć na schodach, wskaźnik pochylenia na całej długości schodów musi być stały. Dlatego też tak ważne jest staranne zaplanowanie i zbudowanie schodów w ogrodzie.
Dla zapewnienia funkcjonalności i estetyki schodów, należy tak zaplanować budowę, aby wszystkie stopnie miały tę samą wysokość, szerokość i głębokość. Wysokość stopnia powinna mieścić się w przedziale 12-15 cm, a nawet liczyć 10 cm przy schodach płaskich. Głębokość stopni musi zapewniać wygodę stawiania stóp, czyli nie powinny mieć mniej niż 40-50 cm. W ten sposób pewne oparcie znajdą również osoby o dużych stopach w obuwiu roboczym. Szerokość użytkowa schodów powinna wynosić ok. 70 cm.
Odpowiednio wykonane schody z kostki brukowej są trwałe i estetyczne.
Stopnie schodów wystawionych na deszcz, również tych z kostki brukowej, dobrze jest zaprojektować z niewielkim spadkiem, aby woda mogła swobodnie spływać. Liczbę stopni należy wyliczyć w zależności od różnicy poziomów, które schody będą łączyć. Jeśli chodzi o głębokość schodów, trzeba dopasować ją, w ramach optymalnego zakresu, do wymiarów kostki. Całe elementy lepiej się prezentują, a na dodatek odpada konieczność ich przycinania.
Przygotowanie gruntu pod schody
Istotne znaczenie dla stabilności i trwałości schodów z kostki brukowej ma rodzaj gruntu. Najbardziej odpowiednia jest ziemia gliniasta, z piasków gliniastych i iłów. Niestabilny grunt może powodować osiadanie i uszkadzanie schodów.
W miejscu, w którym mają powstać schody, trzeba na początek wybrać warstwę ziemi o grubości około 25 cm. W przygotowanym miejscu zagęszcza się i wzmacnia grunt poprzez zastosowanie zasypki cementowej albo piaskowo-cementowej. Jeśli schody są budowane na płaskim gruncie, na przykład z poziomu ogrodu na taras, potrzebna jest usypana podbudowa. Wykonuje się ją z tak zwanej pospółki, czyli mieszaniny żwiru i piasku o różnych frakcjach. Kolejne warstwy pospółki zagęszcza się, aż do uzyskania odpowiedniego nasypu. Mając taką podstawę, można przejść do kolejnego etapu prac.
Wysokość stopnia powinna mieścić się w przedziale 12-15 cm, a nawet liczyć 10 cm przy schodach płaskich.
Budowa brzegów schodów
Konstrukcję schodów z kostki brukowej trzeba rozpocząć od krawędzi stopni. Elementy brzegowe w formie obrzeży i palisad umieszcza się nie bezpośrednio w gruncie, ale w suchym lub półsuchym betonie. To one stanowią element nośny i gwarantują stabilność schodów. Ustawiając każdy element, trzeba kontrolować jego pozycję poziomnicą i metrówką. Obrzeża umożliwiają stworzenie schodów w formie łuku.
Układanie kostki brukowej
Ułożenie kostki brukowej stanowi kluczowy etap budowy schodów i musi być solidnie wykonane. Ważne jest wykonanie tak zwanej podbudowy, czyli ułożenie na zagęszczonym gruncie piasku z cementem. Grubość warstwy powinna zapewnić lekkie wystawanie kostki ponad palisadę. Pamiętać trzeba też o przygotowaniu spadku rzędu 1%. Kiedy już została przygotowana podbudowa oraz brzegi schodów, można zacząć je wypełniać kostką brukową. Każdą kostkę dobija się młotkiem gumowym, który nie uszkadza powierzchni kostki. Między kostkami zachowuje się niewielkie przerwy o szerokości ok. 5 mm (fugi), które później zostaną wypełnione. Ze względów praktycznych, dobrze jest wymieszać kostki z kilku palet, aby nie stworzyć mimo woli różnic kolorystycznych.
Istotne znaczenie dla stabilności i trwałości schodów z kostki brukowej ma rodzaj gruntu.
Wypełnienie spoin miedzy kostkami
Kiedy kostka brukowa zostanie już ułożona z pozostawieniem szczelin, powierzchnię schodów zsypuje się czystym piaskiem kwarcowym. Zabieg zasypywania i zamiatania powtarza się kilkukrotnie, aż materiał szczelnie wypełni luki między kostkami. Dobre wyniki daje też polewanie schodów wodą, co jeszcze lepiej ubija piasek w szczelinach. Wielkość ziaren piasku powinna wynosić do 2 mm.
Dobrze ułożona powierzchnia z kostki jest jednolita i bez wybrzuszeń. Można ją wykorzystywać zaraz po zakończeniu układania.