Dobudowanie piętra albo wykorzystanie poddasza do urządzenia dodatkowych pomieszczeń mieszkalnych wymaga oczywiście budowy schodów, które by dwie kondygnacje połączyły. Do wejścia na strych wystarczyły proste schody składane – kiedy jednak przestrzeń pod dachem została zabudowana i powinna być łatwo dostępna, konieczne jest odpowiednie rozwiązanie i wybór konstrukcji schodów. Nie należy przy tym zapominać, że schody są nie tylko dojściem do nowych pomieszczeń mieszkania, ale również ważnym elementem wyposażenia.
Planowanie schodów na piętro lub poddasze
Konstrukcja schodów podlega ważnym zasadom. Schody zaplanowane jako zbyt strome i zbyt wąskie stanowią zagrożenie dla korzystających z nich osób. Na co dzień stają się szybko utrapieniem, kiedy grozi na nich potknięcie, a większe rzeczy zwyczajnie się nie mieszczą.
Aby określić właściwe nachylenie, trzeba zachować właściwe proporcje między wysokością stopni i ich szerokością. Bardzo wygodne do wchodzenia są schody, których stopnie mają 17 cm wysokości i 29 cm szerokości. Zasadniczo można powiedzieć, że im bardziej płaskie są schody, tym wygodniejsze.
Na bezpieczne użytkowanie schodów na poddasze wpływa też poręcz: powinna być umieszczona na wysokości 90-110 cm i zachowywać taką wysokość na całej długości. Podstawą bezpiecznego korzystania ze schodów są wygodne stopnie, ergonomiczne poręcze, przeciwpoślizgowa wykładzina oraz dobre oświetlenie.
Każdy metr kwadratowy mieszkania oznacza dzisiaj znaczne koszty, dlatego wielkość schodów musi być kompromisem między zajmowaną przez nie powierzchnią i wygodą korzystania. Schody wygodne mają stopnie wysokości 17 cm; zwiększenie liczby stopni poprzez dalsze obniżenie ich wysokości nie jest celowe, ponieważ zwiększy się przez to nie tyle komfort, co czas wchodzenia. Do zaakceptowania są jeszcze strome schody o wysokości stopni 19 cm. Mają większy kąt nachylenia, mniej stopni, ale zajmują mniej miejsca.
Konstrukcja schodów podlega ważnym zasadom.
Schody na poddasze – otwór w suficie
Aby zapewnić komfortowe dojście do pomieszczeń na poddaszu, konieczne jest dokładne ustalenie pozycji i wielkości otworu w stropie. Z reguły planuje się to w taki sposób, aby zapewnić wysokość co najmniej dwóch metrów. Nie zawsze jest to łatwym zadaniem, zwłaszcza jeśli schody mają przebiegać pod spadzistym dachem. Lokalizacja schodów zależy również od statyki sufitu. Podczas przebudowy poddasza trzeba dostosować się do położenia i przebiegu belek, a w przypadku żelbetowej płyty stropowej – do ułożenia zbrojenia.
Jeśli schody mają być nowym elementem budowlanym, łączącym dotychczasowe mieszkanie z nową kondygnacją, potrzebna jest wiedza architekta albo inżyniera budownictwa. Trzeba zachować przepisy budowlane i nie narazić stabilności budynku. Wykonanie otworu wejściowego w drewnianej konstrukcji sufitu można zlecić stolarzowi. W płycie stropowej występuje zwykle otwór, który służy do zamontowania drabiny. Nawet mały otwór i mała ilość miejsca mogą się okazać wystarczające do zainstalowania specjalnego, oszczędnego typu schodów. Uzyskuje się wtedy funkcjonalne choć mało komfortowe wejście na poddasze, jednak bez kosztownego powiększania otworu w płycie żelbetowej.
Planując budowę schodów na poddasze, trzeba zwracać uwagę na izolację termiczną budynku. Niezabezpieczone wejście na nieocieplone poddasze stałoby się kominem, przez który bezpowrotnie ulatywałaby cenna energia cieplna. Z tego względu tak wrażliwe miejsce powinno być szczególnie starannie wybrane i obrobione. Schody ni mogą tworzyć żadnych mostków termicznych.
Materiał na schody na poddasze
Ten wybór może być zdeterminowany przez istniejące już w domu schody. Jeśli przykładowo na pierwszej kondygnacji znajdują się schody stalowe, taki sam materiał powinien być zastosowany do stworzenia polaczenia z poddaszem. Jeśli natomiast wybór jest niczym nieskrępowany, godne polecenia są schody drewniane. W porównaniu do schodów stalowych, które muszą być na miejscu spawane, co ogranicza jakość mieszkania podczas przebudowy, schody z drewna są prostszym rozwiązaniem. Na dodatek, dzięki szerokim możliwościom zastosowania drewna, można schody optymalnie dostosować do istniejącego stylu urządzenia wnętrza.
Schody okrągłe, inaczej spiralne, są optycznie bardzo atrakcyjne.
Drewno jest chętnie stosowane w pomieszczeniach mieszkalnych, ponieważ dzięki swojej naturalności przyczynia się do tworzenia przytulnej, domowej atmosfery. Ale też możliwa jest kombinacja różnych materiałów – połączenie litego drewna i szlachetnej stali nadaje schodom nowoczesny, ponadczasowy urok i podkreśla ich rolę, jako ważnego elementu wystroju. Kolorowe stopnie tworzą wyraźne akcenty, podobnie jak wykładzina granitowa. Kamień tworzy strukturę i zapewnia poruszani się bez poślizgu.
Forma schodów na piętro lub poddasze
Nie tylko rodzaj materiału, ale też forma schodów daje budowniczym szerokie możliwości wyboru. Schody na poddasze wymagają często form szczególnie skromnych pod względem zapotrzebowania na przestrzeń.
Schody spiralne są często wybierane
Schody okrągłe, inaczej spiralne, są optycznie bardzo atrakcyjne. Tworzą pełną polotu elegancję, która uwidacznia się szczególnie w wysokim pomieszczeniu. Jest to forma wyjątkowo oszczędzająca cenne w mieszkaniu miejsce. Obracają się wokół centralnej osi, często wykonanej ze stali. Stopnie na planie okręgu mocowane są do słupa metalowego lub drewnianego. Zaletą schodów kręconych jest zapotrzebowanie na otwór okrągły w suficie o średnicy zaledwie 160-180 cm. Oczywiście, ceną za tę zaletę jest niewielka raczej wygoda chodzenia po takich schodach oraz ograniczona możliwość wnoszenia większych rzeczy na wyższą kondygnację.
Aby określić właściwe nachylenie, trzeba zachować właściwe proporcje między wysokością stopni i ich szerokością.
W zestawieniu stopni i poręczy schodów okrągłych można łączyć rożne style – wszystko w jednym kolorze albo w połączeniu metalu z drewnem. Smukła, lekka konstrukcja nadaj pomieszczeniu eleganckiego charakteru, a otwarta, minimalistyczna konstrukcja zapewnia dużo przestrzeni. Można też zdecydować się na wariant bardziej masywny z litego drewna. Wówczas schody na poddasze staną się automatycznie atrakcją mieszkania i będą pasować do każdej kolorystyki ścian.
Schody młynarskie albo samba
Specjalny typ schodów, który odznacza się niewielkim zapotrzebowaniem na miejsce. W przypadku przebudowy domu i tworzenia nowych pomieszczeń mieszkalnych w przestrzeni pod dachem, istniejąca powierzchnia mieszkania jest bardzo cenna i od dawna zagospodarowana, co wymusza poszukiwanie wąskich form schodów, łączących kondygnacje. Schody oszczędzające powierzchnię typu samba (nazywane schodami młynarskimi albo kaczymi) odznaczają się specjalnie wyciętymi stopnicami. Stopnie ułożone parami mają wąski rozstaw. Tego typu schody są budowane zwykle jako jednobiegowe, chociaż mogą mieć też podest. Chodzenie po schodach młynarskich wymaga dużej uwagi, a ważną rolę odgrywa przy tym solidna poręcz.
Schody półkowe w domu
Jeśli remont domu przy okazji uruchamiania poddasza użytkowego jest poważny, a ściana umożliwia zamontowanie stalowej belki z kotwami, efektownym wyborem mogą być schody półkowe na piętro. Schody składają się z samych stopni, jakby wyrastających ze ściany. Usztywnieniem i zabezpieczeniem bywa często szklana balustrada od strony pomieszczenia.