Urządzenie kuchni w taki sposób, żeby była funkcjonalna w oczach dorosłych, a jednocześnie bezpieczna dla dzieci, jest nie lada wyzwaniem. Ponieważ nie zawsze też jest możliwość wymiany całego wyposażenia, warto czasem sprawdzić, czy nie istnieją rozwiązania alternatywne, które pozwolą sprawić, żeby kuchnia – taka, jak już w domu jest – stała się choć trochę bezpieczniejsza.
Ogień i woda poza zasięgiem dzieci
Zdecydowanie dobrym pomysłem wydaje się usunięcie kuchenki gazowej. Po pierwsze ze względu na otwarty płomień, a po drugie – na sam gaz. Tutaj rozwiązań jest kilka. Obecnie najsilniej promowane są kuchenki gazowe bez płomienia. Mają one palniki przystosowane do spalania katalitycznego. To proces, który produkuje bardzo duże ilości energii cieplnej, ale bez otwartego ognia. Alternatywą może być choćby płyta indukcyjna. Ta co prawda będzie się nieco nagrzewała, ale tylko w formie ciepła resztkowego przekazanego przez ciepłe naczynia.
Warto też krytycznie przyjrzeć się instalacji wodnej. Sama jej konstrukcja raczej wyklucza możliwość rozlania wody na podłogę, natomiast dobrym rozwiązaniem może być zainstalowanie wylewki termostatycznej, która zapobiegnie też poparzeniu się gorącą wodą. Zresztą akurat to udogodnienie będzie nie tylko krokiem w stronę większego bezpieczeństwa dzieci, ale także pozytywnie wpłynie na ogólną funkcjonalność kuchni.
Zabezpieczenie mebli w kuchni z dziećmi
Druga istotna kwestia to zabezpieczenie drzwiczek i szuflad. Tutaj istnieje kilka możliwości.
- Po pierwsze, być może warto wziąć pod uwagę zakup takich mebli kuchennych, które już na etapie projektu zostały zmodyfikowane w taki sposób, aby były bezpieczniejsze dla dzieci: mają blokady lub zamki, które utrudniają otwarcie.
- Druga możliwość to zabezpieczenie drzwi we własnym zakresie. Chodzi nadal o zabezpieczenie przed otwarciem, co jest o tyle sensowne, że ryzyko wyjęcia na przykład bardzo ostrego noża jest całkiem realne, a jeśli nawet noże przenieść poza zasięg dziecka, to przecież z szafki najmłodsi nadal mogą wyciągnąć naprawdę ciężkie garnki.
- Warto też pomyśleć nad zabezpieczeniem drzwiczek w taki sposób, aby ograniczać ryzyko przytrzaśnięcia palców. Rozwiązaniem eleganckim w tym zakresie są zawiasy i prowadnice z hamulcami. W praktyce mają one jednak ograniczoną skuteczność. O wiele lepiej spisują się różnego typu stopery zakładane na drzwiczki. Ich wadą jest natomiast to, że nie pozwalają domknąć szafek, więc te pozostają stale otwarte.
- Dobierając meble do kuchni, w której są małe dzieci, można poważnie zastanowić się nad tymi liniami produktowymi, które albo nie mają uchwytów (system push-open), mają uchwyty wycięte lub wklęsłe albo przynajmniej jak najmniej wystające. Chodzi o ograniczenie ryzyka uderzenia w nie głową, zwłaszcza że często krawędzie uchwytów meblowych są dość ostro zakończone.
Bardzo ważne jest wybranie szafki „niebezpiecznej” – takiej, w której można schować przyprawy albo detergenty, które potencjalnie mogą być bardzo groźne. Jeśli to możliwe, warto po prostu na ten cel przeznaczyć szafkę wiszącą w niedostępnym miejscu. Jeśli nie – niezbędnym minimum będzie dokładnie zamknięta i niemożliwa do otwarcia dla dziecka szafka niżej. W tym przypadku nie ma mowy o kompromisach – jeśli kuchnia stanie się przez to mniej funkcjonalna: trudno, bezpieczeństwo dziecka jest ważniejsze.
Bardzo ważny będzie rozsądny, przemyślany projekt.
Bezpieczny sprzęt do kuchni, gdy mamy małe dzieci
Problem bezpieczeństwa należy dogłębnie rozważyć nie tylko, kiedy chodzi o wybór mebli. Równie istotne jest bezpieczeństwo wszystkich sprzętów kuchennych.
- Podstawową zasadą jest zawsze ustawianie sprzętu poza zasięgiem dzieci. Trzeba jednak przy tym pamiętać, że w niektórych kuchniach gniazdka elektryczne, a co za tym idzie także przewody zasilające, znajdują się na niedużej wysokości i ciągnąć za taki przewód dziecko mogłoby zrzucić na siebie na przykład ekspres do kawy lub czajnik elektryczny.
- Trzeba poszukać sprzętu, który łączy ergonomię z bezpieczeństwem. Problem można rozwiązać zwykle na dwa sposoby: albo wybierając sprzęt z dodatkowym zabezpieczeniem umieszczonym poza głównym panelem kontrolnym, albo taki, w którym panel kontrolny jest pozbawiony przycisków i pokręteł, a urządzeniami steruje się na przykład przez panel dotykowy lub pilota.
- Warto przychylniej spojrzeć na sprzęt z dodatkowymi fabrycznymi zabezpieczeniami. Od czajnika elektrycznego po kuchenkę gazową – wiele klas sprzętu ma dodatkowe wyłączniki, które blokują je na przykład przy zmianie położenia, przy przechyleniu albo zapobiegają uruchomieniu „na pusto”. O ile w domu, w którym żyją tylko dorośli, może się to wydawać niepotrzebne, to już w kuchni, do której mają dostęp dzieci, wszystkie takie zabezpieczenia stają się praktyczne.
Podstawową zasadą jest zawsze ustawianie sprzętu poza zasięgiem dzieci.
Projekt też ma znaczenie!
Bardzo ważne jest, żeby zdać sobie sprawę, że sam zakup najnowocześniejszego sprzętu do kuchni raczej nie zabezpieczy dzieci przed wszystkimi wypadkami. Bardzo ważny będzie rozsądny, przemyślany projekt. Oto kilka punktów, które warto wziąć pod uwagę.
- Przeniesienie noży z szuflady na tablicę magnetyczną albo do bloku, ponieważ te można umieścić poza zasięgiem dzieci.
- Maksymalnie „szczelne” zabudowanie dostępnej przestrzeni albo pozostawienie dość dużej ilości wolnego miejsca – chodzi o uniknięcie ryzyka zakleszczenia między meblami lub na przykład między szafką a ścianą.
- Przeniesienie wyżej oraz odpowiednie zabezpieczenie punktów elektrycznych.
- Zabudowanie lub zamknięcie w szafkach zaworów gazu i wody.
Bardzo ważne jest wybranie szafki „niebezpiecznej” – takiej, w której można schować przyprawy albo detergenty.
Dobrym pomysłem – o ile znajdzie się tyle miejsca – będzie też przygotowanie w kuchni takiego miejsca, które będzie dla dzieci w pełni dostępne. Trzeba mieć bowiem z tyłu głowy i to, że dla najmłodszych kuchnia jest przede wszystkim miejscem dobrej zabawy. Można więc wkomponować w projekt szafkę „dziecięcą”: z szufladą na ulubiony talerzyk i dziecięce sztućce, z blatem, na którym dzieci, gdy już podrosną odpowiednio, będą mogły same dołożyć cytryny do herbaty albo nałożyć dżem na chleb.
To w gruncie rzeczy znacznie korzystniejsze niż uparte „blokowanie” całej kuchni, bo ta ostatnia strategia zwykle kończy się tym, że dziecko trzyma się na rękach, jednocześnie próbując gotować, a to wcale bezpieczeństwa nie zwiększa. Wypada się pogodzić z tym, że ciekawość prędzej czy później weźmie górę, więc dobrym pomysłem jest przygotowanie kuchni również na to.
Konkretne rozwiązania, które chronią dzieci przed zagrożeniami w kuchni
Producenci sprzętu w trosce o komfort dorosłych i bezpieczeństwo młodszych kucharzy wprowadzili na rynek wiele rozwiązań, które oczywiście będą miały swoje ograniczenia, ale mogą pomóc w budowaniu bezpiecznej kuchni.
- Zimne drzwi piekarnika. Ich największa wada – nadal je można otworzyć (chyba że mają blokadę), ale przynajmniej nie można się dotkliwie poparzyć, dotykając szybki. To rozwiązanie jest też dużo wygodniejsze dla dorosłych, jeśli mowa o kuchenkach, w których płyta znajduje się nad piekarnikiem.
- Kuchenki elektryczne z zabezpieczeniami. Starsze typy kuchenek ceramicznych włączały się w prosty sposób i grzały zawsze. Nowsze mogą mieć albo dodatkowy wyłącznik główny, albo być obsługiwane w taki sposób, by nie dało się ich przez przypadek uruchomić. Dodatkowym zabezpieczeniem będzie wykrywanie naczyń, bez którego kuchenka się nie załączy.
- Dedykowane zabezpieczenia do szuflad kuchennych. Mogą one mieć różną konstrukcję, ale najczęściej chodzi tylko o to, aby fizycznie utrudniały wysunięcie szuflady. Ich ograniczenie jest takie, że nie mogą być przesadnie skuteczne, ponieważ wtedy kuchnia nie byłaby już funkcjonalna, ale zwykle i tak się sprawdzają.
- Wysuwane i zamykane kosze na śmieci. W kuchni projektowanej od zera można łatwo zamontować kosz na prowadnicach i zabezpieczyć tak, jak szuflady, natomiast bez wymiany mebli należy pomyśleć nad lepszym zamknięciem samej szafki i zakupem kosza, którego zawartości nie da się łatwo wyjąć.
- Dodatkowe ochraniacze na narożniki mebli i szuflad. To najczęściej piankowe elementy, które można nałożyć na wszystkie narożniki w kuchni. Nie spowodują one oczywiście, że dziecko się nie uderzy, ale przynajmniej ochronią przed siniakami.
Inne rozwiązania, które mogą się przydać, choć nie zostały stworzone z myślą o kuchni to na przykład gniazdka chowane w blacie albo bramki – takie same, jakimi zabezpiecza się schody. Przede wszystkim jednak warto zdać sobie sprawę z tego, że żadne zabezpieczenie nie będzie całkowicie skuteczne, dlatego od najmłodszych lat należy w dzieciach wypracowywać takie nawyki, które pozwolą im bezpiecznie przebywać w kuchni. Koniec końców to właśnie tam będą się często najlepiej bawiły i chodzi tylko o to, żeby przypadkiem nie zrobiły sobie krzywdy.