Dla dziecka jego otoczenie, mieszkanie, pokój to na początku cały świat, a potem baza wypadowa, która zapewnia mu poczucie bezpieczeństwa. Dla rozwoju psychicznego i fizycznego dziecka bardzo istotne jest to, w jakich warunkach rozpoczyna się jego życie, jak włącza się w życie rodziny, w jakim otoczeniu przebywa, jakie przedmioty je otaczają. Od tego, co pozna najwcześniej, do czego przywyknie, co polubi, będzie zależało jego poczucie piękna i estetyki.
Na początku, w pierwszym roku życia, dziecko spędza czas w pokoju dziennym, z rodzicami. Poznaje świat i zaczyna się interesować tym, co je otacza. W tym czasie przedmioty stają się jego zabawkami. A jego przestrzenią jest właściwie całe mieszkanie, czy dom. To czas, kiedy raczkujący maluch bada okolicę, poznaje przedmioty, łapie je i ogląda, zbiera z zainteresowaniem wszystko, co znajdzie na podłodze. Ważne jest utrzymanie czystości i niedopuszczenie do tego, by jakiś znaleziony na podłodze drobiazg mógł być stać się zagrożeniem.
Wraz z rozwojem dziecka poszerza się krąg jego zainteresowań.
Ukryj niebezpieczne elementy wnętrza
W pierwszej kolejności należy więc zadbać o zabezpieczenie gniazd elektrycznych specjalnymi zaślepkami i ukrycie przewodów elektrycznych za listwami. Wszelkie źródła światła w zasięgu dziecka, powinny być niskonapięciowe i zamknięte w zabudowie. Trzeba pilnować, by zwisające serwetki czy obrusy nie spowodowały zagrożenia, gdy dziecko ściągnie je na siebie z zastawą i gorącymi napojami, szklanymi przedmiotami. Znajdujące się w otoczeniu dziecka rośliny też mogą wzbudzić jego zainteresowanie, zwisające może ściągnąć na siebie, a stojące - próbować jeść wraz z ziemią doniczkową. Postawmy je lepiej w miejscu dla dziecka niedostępnym, tym bardziej, że niektóre gatunki są trujące (diffenbachia, poinsecja, filodendron, fikus, asparagus, begonia, oleander, azalia, bluszcz angielski, hiacynt, rododendron, irys).
Dbając o czystość, powinniśmy zwrócić uwagę na to, czy chemikalia stosowane w środkach do mycia podłóg, prania dywanów, czyszczenia mebli nie są szkodliwe dla dziecka. Lepiej używać ich mniej niż za dużo, a po użyciu starannie wywietrzyć pomieszczenie.
Na początku, w pierwszym roku życia, dziecko spędza czas w pokoju dziennym, z rodzicami
Wraz z rozwojem dziecka poszerza się krąg jego zainteresowań. Gdy próbuje wstawać, wspinać się, niebezpieczne mogą okazać się szuflady, które maksymalnie wysunięte mogą spaść. Zagrożenie niosą również ostre kanty mebli i otwarte półki, po których można się wspinać. Wypadkom należy apobiegać, zabezpieczając kanty mebli miękkimi nakładkami, wyższe elementy mocując do ścian tak, by się nie przewróciły, a szuflady blokując.
Zabezpieczenie barierek schodów oraz wejść
Gdy dziecko rozpoczyna wędrówki po domu, musimy zabezpieczyć barierkami schody i wejście do kuchni, pełnej zagrożeń dla malucha. Balustrady w domu, gdzie przebywają dzieci, nie mogą posiadać elementów poziomych, po których maluch będzie się wspinał. Ważne jest, by pionowe elementy balustrad czy bramek przy schodach miały rozstaw mniejszy niż 12 cm, aby dziecko nie włożyło między nie głowy.
Na wysokości dostępnej dla dziecka nie powinno znajdować się zbyt wiele otwartych półek z bibelotami i innymi przedmiotami. To pewne, że wzbudzą zainteresowanie małego poszukiwacza. Drzwi można zabezpieczyć przed zamknięciem i przycięciem palców. Nie wolno zostawiać w żadnych drzwiach klucza, gdyż dziecko może się gdzieś zamknąć, a niekoniecznie będzie umiało później otworzyć drzwi.
Wraz z rozwojem dziecka poszerza się krąg jego zainteresowań.
W kuchni, łazience, toalecie, żadne środki chemiczne nie powinny być dostępne dla dziecka. Szafki powinny być zamykane na klucz, a środki chemiczne ukryte gdzieś, gdzie dziecko na pewno ich nie dosięgnie. Jeżeli dziecko przebywa z nami w kuchni, musimy uważać na gorące drzwi piekarnika. Można zastosować piekarnik z wielowarstwową nienagrzewająca się szybą albo zamocować go wysoko, w miejscu niedostępnym dla małych rączek.
Łazienka z nisko zaplanowanymi wyłącznikami i innymi ułatwieniami
W łazience dla dziecka powinien być zamontowany specjalny przenośny podest umożliwiający samodzielne korzystanie z umywalki. Jednak aby dziecko się nie poparzyło, wskazane są baterie termostatyczne, utrzymujące stałą bezpieczną temperaturę wody.
W domu projektowanym także dla dzieci, wyłączniki światła powinny się znajdować na wysokości 110-130 cm. Wynika to także z troski o ich bezpieczeństwo. Dzięki temu nie będą zagrożone wypadkiem czy urazem podczas wykonywania codziennych czynności w ciemnościach.
Na wysokości dostępnej dla dziecka nie powinno znajdować się zbyt wiele otwartych półek
Okna powinny mieć blokady albo być zamykane na klucz. Nie ustawiajmy przy nich żadnych mebli ułatwiających wspinanie się na parapet. W drzwiach nie powinno być niebezpiecznych przeszkleń, a jeśli już są konieczne, zamówmy wykonane ze bezpiecznego szkła: hartowanego albo wielowarstwowego, które między warstwami szkła posiada folię lub inne wypełnienie i nie rozpadnie się na drobne ostre kawałki.
Podłogi w domu z małymi dziećmi powinny być niezbyt śliskie, wykładziny i dywany umocowane do podłoża specjalnymi taśmami lub siatkami. Na schodach także warto zastosować antypoślizgowe taśmy.
Wszystkie przedmioty przeznaczone dla dzieci do lat 3 powinny posiadać certyfikat Instytutu Matki i Dziecka.
Bezpieczeństwo dziecka jest najważniejsze
Pamiętajmy, że chwila naszej nieuwagi może skończyć się tragicznie. Do większości wypadków z udziałem dzieci dochodzi w miejscu zamieszkania. Upadki, oparzenia, zadławienia, zatrucia mogą się przydarzyć w każdej chwili.
W łazience dla dziecka powinien być zamontowany specjalny przenośny podest
Mniej więcej od drugiego roku życia dziecko powinno mieć już własny pokój, tak zaprojektowany, by mógł zmieniać się i dostosowywać do zmieniających się potrzeb i wieku użytkownika. Pokój dla dziecka powinien być dość duży, ze sporą wolną, niezastawioną przedmiotami, płaszczyzną podłogi. To miejsce do spania, zabaw, miejsce przechowywania własnych rzeczy i przestrzeń, za którą będzie się czuło odpowiedzialne, będzie ją utrzymywać w porządku. Jeżeli dziecko będzie się w nim dobrze czuło, będzie spędzało tam więcej czasu. Własna przestrzeń zwiększa samodzielność, kreatywność, a także poprawia koncentrację, zachęca do nauki.
Małe dzieci wymagają ochrony, bliskiej obecności rodziców. Dobrze więc gdyby ich pokój nie był zbyt oddalony od pokoi rodziców. Dzieci starsze, dorastające i samodzielne, potrzebują prywatności, lepiej odseparować ich pokój od reszty mieszkania, by sobie wzajemnie nie przeszkadzać.
Dom dostosowany do potrzeb malucha
Meble w pokoju dziecka powinny być dostosowane do jego wieku. W wieku aktywności od 3 do 6 lat, dziecko buduje, zbiera, burzy, składa. Potrafi bawić się przez dłuższy czas, czasami chce rozpoczętą zabawę dokończyć następnego dnia w tym samym miejscu. Półki na zabawki powinny być umieszczone nisko, mogą to być także pojemniki z kolorowego sztucznego tworzywa, które mogą służyć również jako miejsca do siedzenia. Jeżeli w pokoju są regały, albo wyższe szafki, powinny być przymocowane do ścian. Porządkowanie, ustawianie zabawek może stać się dobrą zabawą. W tym wieku można już przyzwyczajać dziecko do utrzymywania porządku. Miejscem zabawy jest najczęściej podłoga, ważne by była wyłożona miękką i łatwą do utrzymania w czystości wykładziną lub dywanem i nie zastawiona nadmierną ilością mebli. Dziecko powinno mieć swój stolik i dopasowane do niego wielkością krzesło, łóżko w odpowiednim wymiarze.
Na ścianach w pokoju dziecka zastosujmy jasne pastelowe kolory.
Dziecko w wieku szkolnym, powinno mieć biurko, najlepiej z regulowaną wysokością blatu, bo przecież między 6 a 14 rokiem życia dziecko rośnie średnio 55-60 cm. Blat biurka, najlepiej matowy, by nie odbijał światła, nie powinien być też zbyt ciemny, by nie stwarzać niezdrowego kontrastu z położonym na nim zeszytem czy książką. Krzesło dobrze, aby było dopasowane do biurka i posiadało regulację wysokości siedziska i oparcia. W miejscu do nauki najlepiej sprawdzi się krzesło obrotowe na kółkach jezdnych. Odpowiednia pozycja dziecka przy biurku ma kolosalne znaczenie dla jego postawy i w przyszłości zachowania zdrowego kręgosłupa.
Światło dzienne powinno padać na biurko z lewej strony w przypadku dzieci praworęcznych, z prawej dla dzieci leworęcznych. Chodzi o to, by pisząc, nie zasłaniać sobie dopływu światła. Tak samo umieszczamy lampki, doświetlające wieczorem blat do pracy. W pokoju dziecka w wieku szkolnym potrzeba więcej szaf, regałów. Dziecko zaczyna gromadzić książki i różne dziwne skarby. W pokoju powinno posiadać także swoja szafę na ubrania i bieliznę.
Kiedy dziecko staje się nastolatkiem
Na ścianach w pokoju dziecka zastosujmy jasne pastelowe kolory. Dobrze jeśli pomalujemy je farbą zmywalną, którą łatwiej będzie utrzymać w czystości. Można pozwolić dziecku na rozwijanie kreatywności przez umieszczenie na ścianie płyty, która stanie się jego pracownią rysunkową, a do której dodatkowo można będzie przyklejać rysunki czy inne prace dziecka. Interesujące możliwości daje także pomalowanie fragmentu ściany czarną farbą tablicową.
Pokój nastolatka to już raczej nie nasza sprawa. Pragnie on wyrazić swoją niezależność, otaczając się przedmiotami i wyposażeniem określającymi jego indywidualność. Powinniśmy uszanować jego dążenie do własnych rozwiązań i nie zabraniać kreowania przestrzeni, zgodnie z własnymi upodobaniami. Nadal jednak, istotne jest ergonomiczne biurko i krzesło, dopasowane do jego wzrostu i o to powinni zadbać rodzice.