Działki rekreacyjne cieszą się olbrzymim powodzeniem – po części dlatego, że są zwykle atrakcyjnie zlokalizowane, a po części również dlatego, że są tańsze od budowlanych, więc niektóre osoby chętnie wykorzystałyby je w podobnym charakterze, ale płacąc mnie. To jednak nie zawsze będzie możliwe, więc warto się wcześniej zorientować, co można wybudować na działce rekreacyjnej.
Ogólne ograniczenia, czyli różnice między działką budowlaną a rekreacyjną
Działki rekreacyjne nie mogą zasadniczo być wykorzystane do budowy domów całorocznych. To dość ogólne zastrzeżenie i jedynym jego uszczegółowieniem jest ograniczenie powierzchni, ponieważ dom letniskowy musi być mniejszy niż 150 m². Poza tym, w przeciwieństwie do mieszkalnego, nie musi na przykład mieć stałego zaopatrzenia w wodę bieżącą, aczkolwiek oczywiście może i często ma.
Przepisy są dość mgliste zarówno w kwestii rozróżnienia obu typów zabudowy, jak i rozdzielenia działek rekreacyjnych od budowlanych, dlatego ogólne ograniczenia zwykle nie na wiele się zdają.
Rośliny we wnętrzu? Sprawdź, dlaczego warto je mieć!
Więcej szczegółów: MPZP
Punktem wyjścia do rzeczowych rozważań co do typu, ilości i wielkości obiektów na działce rekreacyjnej jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Jakie ograniczenia może wprowadzić?
- W MPZP można ograniczyć ilość budynków, jakie mogą być ustawione na działce, również z podziałem na typy. Taki plan może wskazać, że – na przykład – na trzy budynki tylko jeden może być domkiem letniskowym.
- MPZP przewiduje ograniczenia co do wysokości, szerokości lub typu dachu dla zabudowy na danym terenie. Niektóre gminy nawet regulują kolorystykę wykończenia na danym terenie.
- Plan może też wprowadzić bardziej specyficzne ograniczenia co do zajętej powierzchni działki, np. ograniczając zajmowanie powierzchni do 10 lub 15% całego dostępnego terenu.
Generalnie to, jak wygląda MPZP, jest kwestią bardzo indywidualną. Niektóre gminy przygotowały bardzo szczegółowe wytyczne, inne coś, co jedynie przy dużej dozie wyrozumiałości można nazwać zgrubnym szkicem. Konieczna więc będzie wizyta w urzędzie gminy i ustalenie, jak sytuacja wygląda w przypadku konkretnej działki.
Brak MPZP: co wtedy można wybudować na działce rekreacyjnej?
Przy wszystkich wadach planów zagospodarowania przestrzennego, są one jednak dość praktyczne: nawet jeśli bywają dziwne lub nielogiczne, to przynajmniej od ręki można otrzymać komplet informacji na temat możliwości zabudowy działki rekreacyjnej. Jeżeli natomiast taki plan nie został sporządzony, to wtedy trzeba poprosić o wydanie Warunków Zabudowy.
Trzeba wystąpić o pozwolenie na budowę, albo dokonać zgłoszenia budowy.
Dlaczego w wielu przypadkach ten scenariusz oznacza większe trudności? Bo choć zwykle WZ stawia dość luźne warunki, to dla niektórych działek w ogóle nie jest przygotowany wstępny zarys. Jeśli jesteś jedną z pierwszych osób, które kupują działkę w danej okolicy, to wydanie WZ potrwa wyraźnie dłużej niż w okolicy już zabudowanej w ten czy inny sposób.
Samo to, że WZ niekoniecznie są odpowiednio szczegółowe, też pozostawia pole do interpretacji, co w starciu z machiną biurokratyczną prowadzi do późniejszych spięć. Generalnie, jeśli WZ wydają Ci się niejasne, to najbezpieczniej będzie od razu poprosić o ich uszczegółowienie.
Działka rekreacyjna: pozwolenie czy zgłoszenie?
To oczywiście nie koniec historii, bo wiedząc już, co można teoretycznie zbudować na działce rekreacyjnej, trzeba zająć się formalnościami związanymi ze wznoszeniem budynków. Tutaj możliwości są dwie: albo trzeba wystąpić o pozwolenie na budowę, albo dokonać zgłoszenia budowy.
Budowa na działce rekreacyjnej na zgłoszenie
Wygodniej będzie zacząć od opisania, co można wybudować na działce rekreacyjnej na samo zgłoszenie, bu tutaj lista jest ograniczona, choć dość długa. Będą to:
- budynek gospodarczy o powierzchni nieprzekraczającej 35 m²;
- wolnostojąca wiata;
- wolnostojąca altana.
Nie ma żadnej możliwości, żeby na działce rekreacyjnej wybudować dom mieszkalny całoroczny.
Na samo zgłoszenie można wykopać studnię lub wybudować ogrodzenie (do wysokości 2,2 metra nie trzeba nawet zgłoszenia, a powyżej – trzeba zgłosić). Można też na zgłoszenie zbudować oczko wodne lub basen, przy czym tutaj już może taka inwestycja kolidować z MPZP. Zgłasza się też postawienie ubikacji bez przyłącza kanalizacyjnego.
Budowa na działce rekreacyjnej z pozwoleniem na budowę
Musisz pamiętać, że domyślną ścieżką postępowania jest wystąpienie o pozwolenie na budowę. Jeśli jakiegoś obiektu lub konstrukcji nie ma na liście wyjątków objętych prawem do budowy na podstawie samego zgłoszenia, to oznacza, że konieczne jest uzyskanie pozwolenia.
W szczególności będzie to wymagane dla domku letniskowego. To o tyle istotne, że nie każdy projekt, jaki wybierzesz, będzie zapewne zgodny z MPZP lub WZ. Tego problemu nie da się obejść, bo jeśli wybudujesz inny obiekt niż ten, na który wydano pozwolenie, będzie to samowola budowlana i konstrukcję trzeba będzie rozebrać.
Budowa domu mieszkalnego na działce rekreacyjnej
Nie ma żadnej możliwości, żeby na działce rekreacyjnej wybudować dom mieszkalny całoroczny. Jeśli wybrany wariant domu letniskowego będzie spełniał kryteria całorocznego, to i tak nie zostanie za taki uznany, ponieważ powstanie na działce rekreacyjnej – tutaj decydujące znaczenie może mieć status prawny działki, a nie sama charakterystyka domu.
Po pierwsze – musisz się upewnić co do statusu prawnego działki.
Żeby można było w ogóle wystąpić z prośbą o wydanie pozwolenia na budowę, trzeba najpierw zmienić status działki na budowlaną, co jest procedurą długotrwałą, kosztowną i najczęściej z wielu powodów nieopłacalną.
Warto jeszcze w tym miejscu wspomnieć, że wybudowanie domu o charakterystyce całorocznego też nie będzie łatwe, ponieważ wymaga to zaopatrzenia w komplet mediów, a na to potrzebne są kolejne pozwolenia, które niekoniecznie łatwo będzie uzyskać dla działki rekreacyjnej.
Ścieżka postępowania przy budowie na działce rekreacyjnej
Po pierwsze – musisz się upewnić co do statusu prawnego działki. Kolejnym krokiem jest zweryfikowanie, czy w danym miejscu obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego. Jeśli tak, musisz zdobyć papierowy wyrys. Nawet jeśli gmina udostępnia wersję cyfrową, to nigdy nie jest ona wiążąca. Jeśli MPZP nie został przygotowany, musisz wystąpić o warunki zabudowy.
Kolejnym krokiem jest rozważenie, które z konstrukcji można wznieść bez zgłoszenia (co ograniczy się do niskiego płotu i kompostownika), które trzeba zgłosić (oczko wodne lub szopa na narzędzia), a na które uzyskać pozwolenie (domek letniskowy lub inne obiekty niewymienione wprost jako możliwe do wybudowana na zgłoszenie).