Piekarnik parowy – urządzenie inspirowane profesjonalnym sprzętem zaplecza restauracyjnego ma olbrzymi potencjał i może wygrać ze zwykłym piekarnikiem. Czy jednak zawsze będzie od niego lepszy? Na które z tych dwóch urządzeń warto się zdecydować? Czym się różnią?
Od piekarnika do piekarnika parowego
Jeśli chodzi o ogólne zasady budowy, to piekarnik od piekarnika parowego nie różni się jakoś dramatycznie – oczywiście ten ostatni skonstruowany jest w taki sposób, żeby zniósł obecność pary, ale poza tym sposób generowania ciepła jest taki sam.
Co więc można zyskać, zmieniając zwykły piekarnik w domowy piec konwekcyjno-parowy? Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na retencję wilgoci. W klasycznym piekarniku potrawy są podatne na wysychanie – trzeba je przed tym zabezpieczyć pokrywami, rękawami albo przynajmniej ścisłą kontrolą czasu pieczenia. W przypadku piekarnika parowego możliwości są większe, choć oczywiście używanie go nie będzie wcale takie proste.
Piekarniki bez pary są po prostu tańsze – i to zarówno przy zakupie, jak i w eksploatacji.
Tu dochodzimy do drugiej istotnej kwestii, a mianowicie temperatury. W zwykłym piekarniku pochodzi ona z palnika lub grzałki, natomiast w piekarniku parowym także parę należy uznać za sposób dystrybucji ciepła. Dzięki niej w całej objętości komory utrzymuje się wyraźnie podwyższona temperatura, a spora pojemność cieplna wody oznacza, że czas oddziaływania temperatury na potrawę jest też dłuższy niż w przypadku standardowych rozwiązań.
Czy piekarników parowych używa się inaczej niż zwykłych?
Jak najbardziej. Są to urządzenia, które mają zaprogramowane programy dopasowane pod kątem bardzo różnych dań – od pieczeni, przez pieczywo po desery. Każdy z tych programów operuje na innej temperaturze, odmiennej dystrybucji ciepła i czasie przygotowywania potraw. Oczywiście bardziej zaawansowane modele piekarników parowych pozwalają też samodzielnie programować kolejne ustawienia, natomiast wymaga to już pewnej wprawy i wyczucia.
Co do zasady nic nie stoi na przeszkodzie, aby piekarnika parowego używać bez pary, ale wtedy będzie to dość drogi gadżet. Jeśli decydujesz się na zakup piekarnika parowego, to dobrze byłoby to zrobić z przekonaniem, że taki sprzęt się faktycznie przyda.
Nieoczywiste różnice między piekarnikiem zwykłym a parowym
Zanim o mniej oczywistych kwestiach, to najpierw o czymś, co jest jak najbardziej do przewidzenia. Otóż pieczenie w piekarniku parowym będzie wyraźnie droższe. Ta wysoka pojemność cieplna wody, która sprawia, że to świetne urządzenie, jest też powodem, dla którego piekarnik parowy musi zużyć naprawdę sporo energii na wygenerowanie pary. Jeśli chodzi o kwestie, których być może się nie spodziewasz, to jest ich kilka.
- Piekarniki parowe to w przeważającej większości urządzenia do zabudowy. Można je dzięki temu sprytnie w kuchni ukryć, ale też trzeba ich montaż przewidzieć już na etapie budowy i urządzania kuchni.
- Są to zasadniczo urządzenia większe od zwykłych piekarników. Czy wszystkie? Nie – są modele kompaktowe, ale przy podobnych wymiarach zewnętrznych, siłą rzeczy od środka nie są szczególnie duże, więc mogą nie być tak praktyczne jak piekarniki elektryczne.
Piekarniki bez pary są po prostu tańsze – i to zarówno przy zakupie, jak i w eksploatacji.
- Choć teoretycznie piekarnik parowy może zastąpić parowar i często przedstawia się to jako jego zaletę, to w praktyce używanie go tylko w tej roli jest nieopłacalne i lepiej kupić zwykły piekarnik i wolnostojący parowar.
- Piekarniki zwykle mogą, ale nie muszą, mieć predefiniowane programy pieczenia. W piekarniku parowym jest to absolutnie podstawowy sposób przyrządzania potraw, w związku z czym w niektórych modelach może być trudno zrealizować nietypowe przepisy, które by wymagały rzadko stosowanego ustawienia parametrów pracy.
- Stosując piekarniki parowe, trzeba zmodyfikować znane i lubiane przepisy. Pieczenie w parze skraca czas przygotowania potraw w niektórych przypadkach o niemal jedną piątą, więc pierwsze próby przygotowania świetnego obiadu mogą być nieco rozczarowujące.
Zwykły piekarnik nie jest bez szans
Dobrej klasy piekarnik parowy to świetne urządzenie do kuchni, które przy odrobinie wprawy może w całej rozciągłości zastąpić klasyczne piekarniki. To jednak nie znaczy z automatu, że zwykły piekarnik staje się bezużyteczny i zawsze warto go wymienić na parowy.
- Piekarniki bez pary są po prostu tańsze – i to zarówno przy zakupie, jak i w eksploatacji. Jeśli więc nie planujesz często korzystać z pary, będzie to ich niepodważalna zaleta.
- Niektóre potrawy, które nie wymagają wysycenia piekarnika parą, można z powodzeniem przygotować w piekarniku zwykłym, wstawiając do niego po prostu naczynie z wodą. To sposób stosowany od bardzo, bardzo dawna i choć nie da tak powtarzalnych efektów jak piekarnik parowy, to do użytku domowego będzie jak najbardziej OK.
- Nowoczesny sprzęt kuchenny, piekarnik z zaprogramowaną książką kucharską, termoobiegiem, paroma grzałkami i precyzyjną kontrolą temperatury sam w sobie potrafi naprawdę wiele. To sprzęt, któremu naprawdę bardzo daleko do prostych starych piekarników w kuchenkach gazowych.
Różnice między piekarnikami parowymi
Warto jeszcze kilka chwil poświęcić różnicom między poszczególnymi modelami piekarników parowych. To ważne, ponieważ między najprostszymi z nich a najbardziej zaawansowanymi modelami piekarników zwykłych różnica jest już stosunkowo niewielka. Dobry piekarnik o klasycznej konstrukcji ma spory potencjał, natomiast najtańsze i najprostsze piekarniki parowe nie mają wielkich możliwości.
Przy zakupie trzeba mieć już świadomość tego, jakie funkcje będą konieczne, a jakie zbędne. Może się okazać, że lepszym wyjściem będzie zakup dobrej klasy zwykłego piekarnika i ewentualnie parowaru czy cyrkulatora do sous vide, niż najtańszego piekarnika parowego, który będzie oferował tylko ograniczone możliwości.
Piekarniki zwykle mogą, ale nie muszą, mieć predefiniowane programy pieczenia.
Warto też przed zakupem zerknąć do środka: niektóre z piekarników parowych mają konstrukcję dość niewygodną do czyszczenia, co w dłuższej perspektywie nabierze znaczenia. Zwykłe piekarniki są zwykle znacznie prostsze i takiego problemu nie ma. I warto też pamiętać, że różnica między profesjonalnym piecem konwekcyjno-parowym a piekarnikiem parowym będzie prawdopodobnie i tak większa, niż między domowymi piekarnikami parowymi, a zwykłymi.