W wyborze farb kolor nie jest najważniejszy. Ba! Często staje się niemal nieistotny – na pewno zaś mniej ważny niż typ farby. Takie trzy najczęściej wybierane rodzaje to farby akrylowe, lateksowe i strukturalne. Jakie są między nimi różnice? Czy któraś jest wyraźnie lepsza od pozostałych?
Co łączy farby akrylowe, lateksowe i strukturalne?
Przede wszystkim są to wszystko farby w emulsjach wodnych, co oznacza, że schną dość szybko i nie mają intensywnego zapachu. Mogą być stosowane w zasadzie na tak samo przygotowanych powierzchniach – są bardzo uniwersalne i nie wymagają szczególnego przygotowania (poza oczyszczeniem i ewentualnie zagruntowaniem, jeśli podłoże wymaga dodatkowego wzmocnienia).
Wszystkie trzy typy są też bez trudu dostępne w popularnych sklepach. To ważne, ponieważ poza nimi są oczywiście jeszcze inne rodzaje farb, ale na niektóre trzeba dość długo czekać, zanim uda się je ściągnąć od producenta. A te trzy zwykle stoją na półkach lub w lokalnym magazynie, a przy tym są dość tanie, choć oczywiście ich ceny mogą się dość znacznie różnić.
Kuchnia minimalistyczna - co na ścianę? Przeczytasz tutaj
Generalnie wszystkie trzy co najmniej średnio dobrze przepuszczają parę wodną i w większości będą odporne przynajmniej na zmywanie, a to zwykle jedno z podstawowych kryteriów użyteczności.
Farby akrylowe: gdzie, do czego i dlaczego
Farby akrylowe są generalnie najtańszym typem farb. Oczywiście różnica między najtańsza marką a jedną z marek premium będzie wynosiła kilkaset procent, ale statystycznie są to po prostu farby, które można kupić, nie naciągając zbytnio budżetu. Szybko schną, są paroprzepuszczalne i odporne na zmywanie. Tworzą relatywnie gładką powłokę odporną na działanie niezbyt wysokiej wilgoci i dość dobrze znoszącą promieniowanie UV. Po pewnym czasie jednak będą się odbarwiały i matowiały.
Wybór między akrylem i lateksem bądź farbą strukturalną podyktowany jest wyłącznie względami estetycznymi.
Kryją zwykle dobrze, ale bez rewelacji. Standardowo nakłada się je w dwóch warstwach, choć w przypadku tańszych marek i sporej różnicy kolorystycznej trzeba najpierw zagruntować, a później nałożyć trzy warstwy farby.
Mimo odporności na zmywanie raczej nie nadają się do stosowania tam, gdzie ryzyko zabrudzenia jest duże. Nie są bowiem odporne na ścieranie. Można je wyczyścić raz lub dwa, zanim ślady po myciu staną się zbyt dobrze widoczne. To będzie zatem dobre, tanie i uniwersalne rozwiązanie do salonu, gabinetu czy sypialni, tym bardziej że właśnie w przypadku farb akrylowych dostępność kolorów jest największa.
Farby lateksowe – może lepsze, ale jednak droższe
Są droższe od akrylowych, ale jeśli uwzględnić fakt, że wystarczy je nałożyć jedną warstwą, żeby uzyskać pełne krycie, okaże się, że cena za pomalowanie metra kwadratowego będzie mocno zbliżona. Farby lateksowe, choć tworzą szczelną warstwę i świetnie kryją drobne nierówności, pozostają przepuszczalne dla pary wodne. Charakteryzują się wysoką odpornością na zmywanie i szorowanie, są mniej wrażliwe na UV niż akryl i dlatego nadają się do malowania choćby przedpokoju czy klatki schodowej.
Farby akrylowe są generalnie najtańszym typem farb.
Farby lateksowe, choć ich kolorów jest naprawdę sporo, są nieco mniej zróżnicowane od akrylu. Ponieważ są cięższe, często warto zastosować pod nie grunt, który nie tylko zmniejszy chłonność podłoża, ale dodatkowo je wzmocni.
Dodatek żywicy sprawia, że powłoka farb lateksowych jest elastyczna. Raczej nie wyczujesz tego pod palcami, ale przełoży się to na trwałość w miejscach narażonych na zmiany temperatur i wilgotności. Tego rodzaju farby często trafiają do kuchni i łazienek, ale też do wiatrołapów – tam czasem wydają się wyciągnięciem armaty na muchę, ale w praktyce to posunięcie, które pozwala odsunąć w czasie konieczność renowacji.
Farby strukturalne – czyli właściwie jakie?
Farby strukturalne zostały w tej klasyfikacji wyróżnione na podstawie nieco innego kryterium. Pod względem składu bowiem są to najczęściej emulsje akrylowe, jednak w bazie mają zatopione różne dodatki, które sprawiają, że powierzchnia po malowaniu nie jest gładka. Najczęściej są to różnego typu dodatki mineralne, na przykład grudki lub ziarenka piasku. Po malowaniu są one wyraźnie widoczne i wyczuwalne.
Generalnie do farb strukturalnych dodaje się też różnego rodzaju uszlachetniacze, które mają zwiększyć spoistość powłoki lub zwiększyć jej przyczepność, natomiast w ogólnym zarysie nie jest to rewolucyjny typ farby. W teorii większość farb strukturalnych jest zmywalna, natomiast w praktyce te same dodatki, które odpowiadają za atrakcyjny wygląd, mogą też być miejscem, w którym zabrudzenia będą się szybciej zbierały. Ograniczona jest dostępność wariantów kolorystycznych, ale można na tę farbę położyć kolejną warstwę emulsji akrylowej, co zachowa strukturę, ale pozwoli zmienić kolor.
Dodatek żywicy sprawia, że powłoka farb lateksowych jest elastyczna.
Ceny farb strukturalnych są średnie i wysokie – zależnie od typu i ilości dodatków strukturalnych oraz składu bazy emulsji. Niektóre mogą wymagać nakładania specyficzną metodą, choć są i takie, które można nanosić wałkiem, pędzlem lub natryskowo. Warto w tej sprawnie upewnić się jeszcze na etykiecie.
Co do miejsc stosowania, farby strukturalne stosuje się zasadniczo tam, gdzie i akrylowe, ponieważ mają wspólną bazę. Z drugiej strony – odpowiednio dobierając grubość ziaren strukturalnych, można rozszerzyć ich zakres stosowania o powierzchnie nierówne, które zostaną optycznie wygładzone dzięki chropowatej strukturze, przy czym podłoże zdecydowanie powinno zostać zagruntowane gruntem wzmacniającym.
Czy któraś z tych farb: akrylowa, lateksowa lub strukturalna – ma wyraźną przewagę?
Wybór między akrylem i lateksem bądź farbą strukturalną podyktowany jest wyłącznie względami estetycznymi. Z kolei z akrylowych i lateksowych te ostatnie wydają się bardziej uniwersalne. Czynnikiem przesądzającym o zakupie może w tym przypadku nie być konkretny zestaw cech technicznych, ale cena.
Mówiąc w skrócie:
- Farby strukturalne są najlepsze, jeśli szukasz sposobu na niemonotonne wykończenie dużej powierzchni albo chcesz łatwo pomalować ścianę o minimalnie wyczuwalnej strukturze.
- Farby lateksowe są najlepsze, kiedy budżet nie jest największym zmartwieniem, ale powłoka ma być trwała, równa i po zabrudzeniu łatwa do wyczyszczenia.
- Farby akrylowe są najlepsze, jeśli zależy Ci na szybkiej renowacji w niskiej cenie, a powierzchnia nie jest szczególnie narażona na zabrudzenia, wilgoć ani zmiany temperatury.
To powiedziawszy, zaznaczymy jeszcze, że oczywiście wybór jest spory i producenci zadbali o to, aby w każdej z tych kategorii znalazły się też mniej typowe farby: akrylowe do kuchni i łazienki, tańsze mieszanki lateksowe o zwiększonej przepuszczalności pary czy strukturalne o ekstremalnej odporności na zmywanie. Jeśli chodzi o oferty podstawowe, to sprawa wydaje się jednak dość prosta.